Kraak

Buiten de vakjes

Voor wie de wondere wereld van de elektronica onontgonnen gebied is, klinken namen als Köhn, Wio, Toss, Ovil Bianca of Pimmon wellicht vreemd in de oren. Deze muziek aan de man brengen is dan ook niet evident; Dat weten de drijvende krachten achter het Kraaklabel als geen ander. De twee West-Vlamingen hebben een tiental spitsvondige artiesten onder de vleugels en slagen erin om tegelijk ook muziek van onafhankelijke en vooruitstrevende labels zoals Touch, Mego of A-Musik te distribueren. Noise, locked grooves, droned spacerock, atmosferische gitaarmuziek of (p)optimistische ambientscapes passeren allemaal de revue. Ik had een boeiend gesprek met oprichters Johan en Dave, en artiesten Jurgen De Blonde (Köhn) en Tim Wynant (Ovil Bianca).

Om met een kraker te beginnen: vanwaar die naam?

Dave: Enerzijds omdat het visueel opvalt. En anderzijds omdat het refereert naar het kraken van een naald op vinyl.
Johan: Maar niet omdat we een verleden als krakers achter de rug zouden hebben. We hebben wel sympathie voor krakers, maar we zijn een muzikale, geen politiek geïnspireerde groep.

Veel van het werk is doordrongen van ‘drones’ – lange eentonige geluiden. Een term die dan bij me opkomt is ‘slaapkamermuziek’.

Jurgen: Ik denk wel dat dat klopt.
Dave: We kunnen dat hier natuurlijk overvloedig gaan ontkennen …
Johan: Het label heeft nu eenmaal veel te maken met jonge mensen die in hun kamer experimenteren. Het is leuk om talent dat zich op zo’n manier schuilhoudt het daglicht te laten zien. Maar elke artiest heeft natuurlijk zijn eigen stijl.

In de catalogus omschrijven jullie een optreden als ‘een minimale elektronische muziekvoorstelling’. Wat mogen we ons daarbij voorstellen?

Jurgen: Ik improviseer met samples en andere, zeg maar ‘elektronische overschotten’. Voor mijn samples gebruik ik alles wat geluid kan voortbrengen: ruitenwissers, antwoordapparaten, een faxmachine … Dat lijkt minimaal, maar in het resultaat zit dan toch teveel om het ook echt te zijn. Het is zeker geen streefdoel op zich. Evenmin hangen we ‘de grote beginselen van de minimalistiek’ aan of zo. Computers gebruik ik niet live, hoewel zo’n software al voorhanden is. Ik vind het idee om met pakweg een laptop op het podium te staan toch redelijk lachwekkend.

Hoe is de feedback als je zo’n muziek brengt? Het is niet echt dansbaar, of wel?

Jurgen: Soms wel hoor, soms swingt het gewoon de pan uit. Maar of de mensen nu dansen of neerzitten en luisteren, feedback is er.

Wat maakt een goede introductie tot de muziek?

Jurgen: Stof afnemen en een cd’tje opleggen.
Johan: Neem nu een plaat van Aphex Twin. Als iemand zich die muziek eigen maakt, begint die op bepaalde stukken te letten. Dan is de stap niet zo groot meer naar een artiest als Köhn, en van die dan weer naar Ovil of nog minder bekende artiesten.
Dave: Die stap is toch niet altijd evident.
Jurgen: Het heeft ook veel te maken met de reputatie van een label, zoals Warp of R&S voor velen een referentie blijven voor belanghebbend materiaal in technomiddens.

“Wat wij vooral willen doen is mensen aanmoedigen om zelf een label te starten.”

Samplen jullie ook werk van andere artiesten?

Tim: Ik maak mijn eigen samples. Af en toe neem ik een klank over en gebruik die als achtergrondmuziek, of ik steek er een andere structuur in.
Jurgen: Letterlijk stukken uit een nummer overnemen vind ik te gemakzuchtig. Als ik dan al sample, probeer ik muziek aan te wenden die niet voor de hand ligt, zoals cd’s met louter geluiden, klanken uit de jaren ’60, ’70 of ’80 of klassieke muziek.

Onderhouden jullie vooral contacten met Nederland en Duitsland, gezien daar de thuisbasis is van labels als Staalplaat, Kapotte Muziek of Mego?

Johan: Niet echt, hoewel we daar vaak automatisch bij terechtkomen. Die scene is overal kleinschalig. In Nederland is er bijvoorbeeld Staalplaat, dat begon als industrial label. Maar daar blijft het zowat bij. Ook Duitsland wordt overroepen. Het blijft beperkt tot enkele steden, zeg maar Keulen en Berlijn.
Dave: Demo’s komen vanuit alle uithoeken van de wereld, met het betere werk blijft het contact automatisch bestaan.
Johan: Hoewel er een vaste kern is, zijn er ook veel artiesten zoals Janek Shaefer die eenmalig of occasioneel iets op ons label uitbrengen. Die vrijheid blijft er. Wat wij vooral willen doen is mensen aanmoedigen om zelf een label te starten, wij willen graag een soort centralisatiepunt voor de distributie worden.

Is de muziek een reactie op een bepaalde andere stijl?

Tim: Niet echt. Het is wel zo dat heel veel muziek, de mainstream zoals die op de radio komt, volgens ons nogal saai is. Daarom zoeken we andere dingen, via Kraak of door eigen productie. Maar dat kan je niet veralgemenen.
Jurgen: Als de muziek een reactie tegen iets is, dan is dat persoonlijk. Het gaat dan om dingen die ik meegemaakt heb en niet om een reactie tegen skatepunk, techno of zo.
Tim: Mijn werk is de neerslag van mijn interesse in geluid. Dat betekent weinig ritme, weinig melodie en dus ook weinig houvast. Ik creëer veeleer een sfeer. De methode is vrij, dus is het resultaat onvoorspelbaar.

In hoeverre zou je de muziek op het label ‘avant-gardistisch’ noemen?

Johan: Helemaal niet, hoop ik. Want dan ben je geklasseerd en schrikken de mensen als je de vrijheid aanwendt om andere dingen uit te brengen.

Hoe selecteren jullie?

Johan: Via overleg. Dave kent veel van techno en ik kom uit de punk. Wat de distributie van platen van andere labels betreft moeten we het niet altijd eens zijn, maar achter de releases van Kraak zelf moeten we allebei kunnen staan.

Er is niet echt sprake van veel promotie rond het label. Is het veilig om te stellen dat jullie liever ‘underground’ willen blijven?

Tim: Hoe meer mensen naar de muziek luisteren, hoe beter, vind ik.
Jurgen: Het hoeft niet zo te zijn. We maken zeker geen extra ontoegankelijke muziek om toch maar niet ontdekt te worden ofzo. Maar we willen ook geen compromissen sluiten om wel te verkopen.
Johan: Je kan ook wel een cd opnemen zoals Francisco Lopez of Bernard Günter, waarbij de luisteraar met zijn oor tegen de speaker moet gaan hangen om iets te horen, maar dat is een apart concept. Volgens mij vindt goede muziek zijn eigen weg. Je moet het natuurlijk wel een duwtje in de rug geven, maar daarom hoeft het nog niet zo radiovriendelijk te worden dat het op de playlist van Studio Brussel verschijnt.
Dave: We richten ons op online promotie. Verder is de muziek te vinden in gespecialiseerde platenzaken zoals Vynilla in Gent, Harlequin in Brussel of Stereophonix in Antwerpen, afhankelijk van de interesse.

Wat is het Kraak-ideaal?

Jurgen: Goede muziek maken en die op uiteenlopende plaatsen naar voor mogen brengen.
Johan: Verwonderd kunnen blijven over muziek. Beursgenoteerd geraken.

https://soundcloud.com/studiomuscle
http://www.kraak.net
Kraak op Facebook