Recht tegen Onrecht: muziek voor de mensenrechten

De derde editie van het Benefietconcert kende zijn gelijke niet. De combinatie van zon en muziek toverde de Groenplaats een dag om tot het kloppende hartje van Antwerpen. Niet minder dan 11 acts traden belangeloos aan voor Amnesty, waaronder de immer sympathieke Bart Peeters, Jan Leyers en Urban Trad – die laatste net terug van het Eurovisiesongfestival. Uw reporter ter plaatse voelde hen even aan de tand.

Alle grenzen neerhalen

Urban Trad, beroemd overnacht, zo vergaat het muzikanten die het Eurovisiesongfestival bijna winnen. Meer dan anderhalf miljoen Belgen zag hen tweede worden met Sanoma. Hun elektronisch versterkte combinatie van Keltische melodieën en een hele schare akoestische instrumenten bekoorde het continent, een succes – zo blijkt – dat totaal onverwacht kwam. Yves Barbieux vertelt: “We gebruiken een fictieve taal, wat de muziek internationaal (on)herkenbaar maakt. Maar die taal was eigenlijk vooral bedoeld als middel om van de zang een extra instrument te maken. Zo creëer je bewust harmonische klanken. De zangeressen praten overigens elk een andere taal. Het zou absurd geweest zijn om hen in het Bretoens te doen zingen, en Engels wilde ik al helemaal niet. Een groep als Adiemus gebruikt trouwens al langer een fictieve taal, het was dus niet enkel ons idee.”

Vrije meningsuiting

Coco Jr bracht swingende reggae van Afroman, Peter Tosh en Bob Marley. De keuze voor die muziekstijl maakt hij niet zomaar, vertelt hij: “Voor mij is reggae nog steeds de stem van de mensen in de getto, van zij die geen stem krijgen in de samenleving. Niet enkel de muziek, maar ook de boodschap is belangrijk. Na elf september viel het me weer op hoe relevant reggaeteksten blijven.”

Op het podium kiest hij voor positieve teksten, die oproepen tot bewustwording: “De vrijheid van meningsuiting is uitermate belangrijk. Maar wat breng je met die vrijheid als je de kans niet krijgt om je eigen mening te vormen? Daarom vind ik de vrijheid van informatie nog belangrijker. Onafhankelijke informatie zou geen voorrecht mogen zijn. Maar toen ik het nieuws volgde over de oorlog in Irak, leek het wel sportverslaggeving! Waardevolle achtergrondinformatie krijgen we niet zomaar. Je moet zelf goede informatie filteren uit de dagelijkse stroom. De ene goede link leidt dan naar de andere.”

Om die reden ging zijn website http://www.wgo.com in 2003 online. Onder de noemer ‘What’s going on?’ biedt Coco als moderator een discussieplatform, uitstekende literatuurtips, tientallen links en een resem quotes van diverse groten der aarde aan. Coco is gebeten om te weten: “Het is volgens mij een kleine moeite om dagelijks even met informatie bezig te zijn, om zo andere mensen bewuster te kunnen maken. Never get weary!”

Gaan en staan waar je wil

Jan Leyers was amper de trappen van het podium af en we gooiden de hamvraag al in de arena: wat betekent Amnesty voor hem? “De vrijheid om te gaan en staan waar je wil, en te zeggen wat je wil, zijn voor mij enorm belangrijk. Als die drie zaken verwezenlijkt worden, hebben we het al ver gebracht.”

Zeggen wat je wil, dat kan alvast in Nachtwacht, Jan Leyers’ discussieforum op de VRT. “In Nachtwacht komen de mensenrechten regelmatig aan bod. Zo eindigen we het seizoen met een discussie over de genocidewet, naar aanleiding van de aanklacht over misdaden tegen de mensheid in Irak”, vertelt hij ons.

Maar Amnesty blijkt voor Jan ook een persoonlijke betekenis te hebben. “Eind de jaren 60 heeft Amnesty mij geholpen met een briefschrijfactie. Ik zat toen vast na een vermeende poging om de kathedraal van Antwerpen plat te branden. Ik wil jullie daarvoor nogmaals bedanken!” Uhm, inderdaad ja, een fan van het eerste uur.

Vechten voor de mensenrechten?

Het concert kon geen betere afsluiter krijgen dan de immer sympathieke Bart Peeters. Al van jongs af is Bart geëngageerd, zo blijkt: “Toen ik 16 was, waren we met vredesbewegingen bezig. Dat verliep niet altijd even vlot, moet ik toegeven. Zo bedacht ik met vrienden een evenement voor kinderen die opgegroeid waren in Belfast tijdens de oorlog. We kwamen op het idee om een voetbalmatch te organiseren, België tegen Ierland, en haalden die jongeren naar Boechout. Maar de tussenkomst van de scheidsrechter werd betwist en het kwam tot een handgemeen tussen hem en de Ierse jongeren. Een robbertje vechten voor de vrede! We waren, denk ik, nog te jong. Ik heb het wijze besluit genomen dat het beter is om bestaande initiatieven, zoals Amnesty, te steunen.”

Bart werkte al eerder samen met Amnesty; de organisatie ligt hem nauw aan het hart. “Vooral het feit dat mensen vandaag, in het derde millennium, nog steeds vervolgd, opgesloten en zelfs vermoord worden omdat ze een mening hebben, kan er bij mij niet in. Iemand kennen die een mening heeft, kan al gevaarlijk zijn.”

Daarom gaf hij met zijn gitaar, een paar lepels en een ukelele het beste van zichzelf. Dit was voor zijn show Zonder Circus de allereerste openluchtvoorstelling. “Normaal treden we op in theaters, voor zo’n 400 mensen. Van die show werd een dvd gemaakt en dat was voor ons het eindpunt. Maar Lore van Amnesty had onze show gezien en wilde er ons op 28 mei beslist bij. En dat is een fantastisch idee gebleken”, lacht hij tevreden.

De terrasjes op de Groenplaats zaten vol tot na middernacht. Wie het feest miste, weze gewaarschuwd: de festival allures van het Benefietconcert groeien jaarlijks!